Kafa Travması (Otostop-5)

Kafa Travmasına Yaklaşım

 

‘Şüphe aklın gıdasıdır’

Citroen C4

Hatırlamanıza

Mevsimlerden kaçamayız dostlarım. Kuru, ıslak boğulma, dekompresyon hastalığı ve nitrojen narkozu güzel yaz günlerinin vazgeçilmeyenleri olur. Renkler derinlerde kaybolmasın.
Banka soyarlar, para çantada kaçarlar. Sürücü yarasız atlatır, kafaya darbe alan yolcu olur.
Yolcu: Plana uymadın, gerimde kaldın. İşaretimle fırlayacaktın hani, onun yerine yaşlı teyzenin yürütecinin arkasına saklandın.
Sürücü: Gizlendim anlasana, eylemi kamufle ettim.
Kafaya cop yiyen yolcudan kanlar akar.
Yolcu: Seninle bir daha soygun falan yapmam ben, bu işten kurtulalım herkes kendi yoluna.
Sürücü yolcunun kafasını eliyle yoklar, tansiyon cihazını torpidodan çıkarır.

İntrakranial hemorajili hipotansif kalmamalı

Sürücü: Çökme kırığı yok, rahatla, amma da büyüttün, soygun yaparken olur böyle şeyler.
Yolcu: Ben kafa içi basıncımı hesaplamaya çalışıyorum, sen neler diyorsun. Ver bakalım tansiyon aletini, Cushing refleksim var mı.

Kafa travmalı bradikardik olduysa herniasyon gündemde, unkal hernide ipsilateral pupiller dilate+kontralateral eklemler hemiplejide

Sürücü mırıldanmaya başlar, araba yavaşlar, eliyle hesap yapar, 1,23,3.. x,y,x gib laflar dudaklarından direksiyona dökülür.
Yolcu: Gaza basmazsan yakalayacaklar bizi, siren sesleri yaklaşıyor, neler mırıldanıyorsun.
Sürücü: Babam trafikler ve yönler müdürlüğünde çalıştı yıllarca. Tüm yollar x, y, z eksenlerine ayrılır, vektörsel toplamları nötr olur derdi. Bizim y ekseninden x’e dönmemizi bekliyorlar, eyalet dışına çıkan en kısa yol o, yok öyle, biz z’yi takip edicez ve Murilo’ya uğrayacaz.
Z yoluna dönerler, polis araçlarının sesleri giderek azalır, duyulmaz olur.
Yolcu: Kulağımdan sıvı akmaya başladı, BOS’um sızıyor, durdur arabayı, eczaneden antiepileptik ilaç, yara bandı almalıyım.
Sürücü: Otoren olsa bile, ki sende otore falan yok, profilaktik antiepileptik önerilmemekte, serebrospinal sıvı sızıntıları genellikle 1 hafta içinde kendiliğinden düzelmekte, bu yüzden durmuyoruz.

Kafa tabanı kırıkları ince kesit tomografiler ile tanılanır, oto/rinore, hemotimpanium, mastoid ekimoz (battle bulgusu) ve göz çevresi morluklar (rakun gözleri) ile görsellenir

Gece olur, sokak ışıkları yanar. Sürücü aracın farlarını kapar, hızlanır. Anaokulları ile ünlü olan sokağa saparlar. Çocuklar eve gitmeye hazırlanır, öğretmenler yol kenarı ışıklarının yeşil olmasını bekler.
Sürücü: Platon ne güzel demiş, algılardan sadece göz görmek için uyarana ihtiyaç duyar, ışıksız göremezsin, optik sinirin sağlam bile olsa.
Yolcu: Retrobulber hemoraji ile korkutamazsın beni, kafaya darbe aldım, gözüme  değil. Hem niye hayalet gibi süzülüyoruz yolda, aracın ışıklarını da kapattın, yol kenarında bir sürü çocuk var.

Gözüne yumruk yiyende retrobulber hemoraji beklenir, kontrastsız BT ile tanılanır, görme kaybı, proptozis klinik bulguları olur, lateral kantotomi ise tek kurtuluşundur

Sürücü: Murilo’ya gidiyoruz dedim ya, burda yaşıyor. Sabıka kaydımızda bir sürü ortak suç var. Polisin beni ilk arayacağı yerlerden biri burası, pusu kurmuş olabilirler, karanlıklara gizlenmeliyiz. Yalnız söylemek istediğim bir şey var.
Yolcu:
Sürücü: Murilo’nun kafasının sol tarafı yok, delik var kocaman. Biraz alıngan o konuda, görmemezlikten gel, tamam mı.
Yolcu: Birlikte banka soyuyordunuz, sen yaşlı teyzenin yürütecinin arkasına saklandın, onun da kafasına vurdular di mi benim gibi.

 Kafa travmasına BT’mi çektin, en çok serebral kontüzyonu bekle

Sürücü: Uzun yıllar lidokain tablet kullandı Murilo, kafa içi basıncını düşürmek için, sonra bağımlısı oldu hapların, tablet yutmadan adımını atamaz hale geldi. Arada what’s up’tan yazışırız, yeni yayınlardan birkaçını gönderdim, lidokain çelişkisinden bahsettim, artık kafa içi basıncı düşürmede kullanılmıyor gibi laflar ettim, kendi de araştırmış, doğruydu, lidokain için görüşler artık çelişkiliydi, tabletlerden kurtuldu, o zamandan beri kendini borçlu hisseder bana.
Sürücü bir süre konuşmaz, elleri direksiyonda sürmeye devam eder, sonra ekler.
Sürücü: Bazen olumsuzluklar kurtuluşun olur. Delik kafası o kadar korkunçtu ki, Murilo’ya kimse ikinci kez yaklaşmazdı, onun hakkında konuşulmaz, kapısının önünden geçilmezdi. Böyle tiplerden herkes çekinir, işte biz bu çekincenin içinde gizlenecez.
Murilo bir anda arabanın karşısına çıkar, elleriyle garip hareketler yapar, araç garaja doğru ilerler. 

Artmış intrakranial basınçta kafa 30 derece yükseltilir (servikal yaralanma yoksa), mannitol/hipertonik salin (rutin değil, herniasyon bulguları varsa) başlanır, hiperventilasyon (hedef pC02:30-35 mmHg, <30 mmHg serebral iskemi yapar) uygun olur

 Şasi
Stevens JRBrennan J et Atlas Jnr. Management of Battlefield Injuries to the Skull Base. J Neurol Surg B Skull Base 2016;77:430-8.
 

Dr Çağdaş Can, Merkezefendi Devlet Hastanesi, Acil Tıp, Manisa

 

Exit mobile version