Epilepsi
Kitapçıdayım, üçüncü kata çıkıyorum. İlk katlardaki tüm kitapları okudum. Bu kitapçıdayım çünkü kitapevinin sahibi sattığı kitapları daha önce okumuş. Satın aldığınız kitapları birkaç cümleyle özetliyor, alıntılar yapıyor. İşte bu! Kelimelere hakim biri.
Her kat birbirinden ahşap merdivenlerle ayrılmış. Tırmanırken garip sesler çıkarıyor. Üst katı yeni açtılar, her yıl yeni kitaplar geliyor kitapevine.
Neler yok ki; Ibsen, Çehov, Poe, Maupassant, Aldous Huxley, …
Rastgele seçiyorum ve okumaya başlıyorum. Flaubert’in Madame Bovary’si, yeni baskı, yazarın hiç yayınlanmamış notlarıyla birlikte. Kelimeleri aydınlatan güneşi gökyüzündeki kara bulutlar kapatıyor. Seçtiğim kitaplarla aşağıya inmek istiyorum ama alt kata inen ahşap merdiven yerinde gözükmüyor, birileri almış olmalı. Üst katta mahsur kalıyorum ve alt kattaki insanları izlemeye başlıyorum. Yere öylecene uzanmış, kasılmalar eşliğinde boğulmaya benzer sesler çıkaran kadının başına toplanmışlar. Bebek arabasının içindeki bebek ağlıyor.
- Postiktal başvuru diyelim.
- Daha önce benzer öykü yok ve yeni doğum yapmış.
- Pek de ilişkili durmuyor öyle değil mi?
- Aslında ilişkili!
- Doğurganlık çağında epileptik nöbetle başvuran kadın hastalarda ayırıcı tanılar içinde mutlaka eklampsi de olmalı.
- 1000/1-5000/1 oranlarından bahsediliyor.
- Eklampsi tanımı gebelik sırasında preeklampsi bulguları ile takip edilen hastalarda görülen epilepsiye deniliyor ama keşke bu kadar basit olsa.
Atipik bulgular
- Preeklampsi dedik ama eklamptik hastaların %15-40’ından proteinüri/hipertansiyon görülmeyebiliyor. Baş ağrısı/görme kusurları/sağ üst kadran ağrısı ise %25 preeklamptik hastada saptanmayabiliyor. Bu nedenlerle preeklampsi tanısal kriterlerine birebir uymayan hasta için saniyesinde eklampsi tanısını dışlamamak gerekiyor.
Postpartum mu?
- Evet, aynen öyle! Daha bitmedi, %20-25 postpartum eklampsi oranı var ama en sık doğum sonrası ilk 48 saat içinde. Gerçi 6 hafta içinde bildirilen vakalar da var.
Yeni tanı gebelik
- Eklampsi ile gebelik tanısı konur mu demeyin. Hasta gebe olduğunu bilmiyor ve bu gebelik molar nitelik taşıyabiliyor. İşte bu molar gebeliklerde ağır preeklampsi/eklampsi (özellikle 15-20 hf) görülebiliyor.
- Atipik eklampsi tanısı konulan hastalar için diğer nedenler de araştırılsın deniliyor. Örneğin hastada iskemik/hemorajik inme, serebral ven trombozu, arter diseksiyonu olabilir veya eşlik ediyor olabilir. TTP-HUS gibi hematolojik hastalıklar bile. Bu hastalıklar HELLP sendromunu taklit edebiliyor.
Tetkikler
- CBC/biyo/koagülasyon/toksikolojik tarama/B-HCG/LDH/magnezyum/TİT (özellikle proteinüri için) gerekiyor. Tedaviye dirençli vakalarda kafa için görüntüleme öneriliyor.
Hedefler
- Epilepsi ilişkili yaralanmaları önlemek (hipoksi/travma), tekrarlayan nöbetleri durdurmak (status olmasın), hipertansiyon tedavisi, doğum gerçekleştirmek öncelikli hedefler.
Özetle
- Dört dörtlük preeklampsi olmadan (hipertansiyonsuz/proteinürisiz) eklampsi olabilir, postpartum nöbet belki de eklampsidir, atipik eklampsi (fokal nörolojik defisit/görme bulanıklığı/tedaviye (magnezyuma) yanıtsız eklampsi) ayırıcı tanı (MR) ister.
Eklampsi
StatPearls Eclampsia
Dr Çağdaş Can, Merkezefendi Devlet Hastanesi, Acil Tıp, Manisa