Aort diseksiyonu
- Hastalık yok hasta vardır denir ve beylik cümle maalesef doğrudur, bu aforizmanın unutulması birbirine benzer olayların sıradanlaşmasıyla karakterizedir.
- Bu duruma tıpta anchoring bias (bilişsel önyargı/ilk fikre bağlı kalarak diğer olasılıkları bir çırpıda yok etme eğilimi) deniliyor.
- Diğer bir değişle genç göğsü ağrıyan bir hastada hayati tehdit eden durumun olamayacağı yanılgısı.
- Genç hastaların göğüs kafesini oluşturan organlarında ağrı olabilir. Yaşamak için yavaş bir şekilde ölmek gerekir ama bu yok oluş beklenmeyen nedenlerle hızlanma gösterirse, işte bu duruma arrest denilir.
- On yedi yaşındaki erkek hasta acil servise 40dk süren 7/10 baş ağrısı 9/10 göğüs sırt ağrısı ile başvuruyor. EKG/PA-Akciğer manasız, tek saptadığın sinüs bradikardisi. Kas ağrısı düşünüyorsun çünkü hasta geçen hafta galerideki bütün arabaları yıkamış. Galeri babasına ait olan bu genç insanın ara ara bu tip cezalar aldığını öğreniyoruz. Baş ağrısını akut anksiyeteye bağlıyorsun. Verilen cezanın adil olmadığını düşünüyorsun. IV metpamid/parol derken ağrıları 4/10 oluyor ve taburcu ediyorsun.
- On gün sonra tekrar acilde, göğüs ağrısı sürüyor, çabuk yoruluyor, verilen cezaları yerine getiremediğini söylüyor. Bu sefer troponin de ekliyorsun tetkiklerine, yine normal. Hasta için üzülüyorsun ama bu üzülüş NSAİİ ile taburcu etme kararını değiştirmiyor.
- Sekiz gün sonra ölüyor hasta, kardiyak tamponad/torasik aort diseksiyonu saptanıyor otopside.
Aort diseksiyonu - Sarı zarf geliyor, savunman bekleniyor.
- Göğüs kafesi vital organların toplandığı alan olmakta. Aort diseksiyonu/pulmoner emboli/koroner tıkaç/pnömotoraks/pnömomediastinum. Hepsi aynı bölgede ve ağrıları birbirine karışabiliyor.
- Ağrı ortak semptom ama kaynak aldığı hastalıklar başka.
- Farkındayım, her göğsü ağrıyana BT anjiyo mu çekelim! Bu da çözüm değil. Bu hastada Ehler-Danson veya Marfan sendromu vardı ve genç yaşına rağmen başka bir ek hastalığa ihtiyaç duymadan aort damarını yırttı.
- Beklenen tipik sıradanın yanında atipik garip beklenmeyen de yaşar. Acil tıp doktorunun en çok kaçırdığı hastalar bu gruptan çıkmakta.
- Tekrarlayan ve aynı yakınmalarla başvuran hastalar, genç bile olsa, yüksek risk/mortalite içerebilir.
Toraks
Crooks v Thomas Hospital – Alabama
Dr Çağdaş Can, Merkezefendi Devlet Hastanesi, Acil Tıp, Manisa
