‘Fata viam invenient’
AĞAÇ, H.P. Lovecraft
- İdeal şartlar her zaman sağlanır mı.
- Olmayabilir.
- Hastane kökenli hastalıklar varken, ambulans kökenliler neden olmasın.
- Kişisel koruyucuların ambulanstaki yeri nedir.
- Damlacık yolu ile bulaşan hastalıklar ambulansla hiç mi taşınmaz.
- Konu başlıklarımızı sıralayalım: Tüberküloz, meningokoksemi ve influenza.
- N95 maskesi, eldiven, önlük ve koruyucu gözlük.
- Solunum sıkıntısı içinde olan hastayı entübe ettin diyelim, hareket eden bir araçta hem de, sekresyonlar, öksürük, hapşırık kökenli damlacıklar seninle birlikte virajları dönmekte.
- Tüberküloz: Mycobacterium tuberculosis etken, damlacık yolu ile insana bağlanır. Ateş, kilo kaybı, hemoptizi ve gece terlemeleri ile yelpazelenir. N95 şarttır ve senelik PPD testi sağlık çalışanı içindir.
- Meningokoksemi: Neisseria meningitidis etken, sinir sistemini sever. Orofarinkse kolonize olur, hasta ile ambulansa yerleşir. Damlacık yolu ile bulaşır, yüz maskeleri korunmada etkilidir. Ateş, baş ağrısı, ense sertliği, döküntü, şok ve ölüm. Hasta izole edilmeli, ambulans çalışanlarına profilaktik tedavi verilmelidir.
- İnfluenza: En sık karşılaşılan, bulaş yolu aynı ama bu daha dirençli. Ortamda saatlerce asılı kalır. Ateş, burun akıntısı, öksürük, miyalji, bulantı, kusma. Çocukta ve ileri yaşta pnömoni, sepsis ve ölüm potasında oynar. Kış ayları özellikle tehlikeli, koruyucu maskeler kullanılmalı. Bu hastayı taşıyorsanız nebülizatör ile verilen ilaçları kullanırken dikkat edin dostlarım, bulaş logaritmik artmakta. Transport sonrası ambulans sterilizasyonu gerekmekte. Aşı etkin.
- Sonuç olarak hastane öncesi sağlıkçı ambulans kökenli hastalıkları bilmeli, profilaktik tedavilere hakim olmalıdır.
Damla
Tippett VC, Watt K, Raven SG, et al. Anticipated behaviors of emergency prehospital medical care providers during an influenza pandemic. Prehosp Disaster Med 2010;25:20-5.
Dr Çağdaş Can, Merkezefendi Devlet Hastanesi, Acil Tıp, Manisa